Portal wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Są one wykorzystywane w celu zapewnienia poprawnego działania serwisu. W każdej chwili możesz dokonać zmiany ustawień dot. przechowywania plików cookies w Twojej przeglądarce. Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na przechowywanie plików cookies na Twoim komputerze.
x
  • BIP
  • Kontakt
  • polski
  • English
  • niemiecki
Kalendarium
03.08.2011 • Autor:
1231 - Pierwsza wiadomość o kasztelanji zbąszyńskiej. Urząd kasztelana piastował kasztelan Czcirad.
1232 - Kasztelan Czcirad był obecny przy nadawaniu przez Księcia Władysława Templarjuszom posiadłości koło Gniezna.
1238 - Wzmianka w przywileju Sędziwoja, kantora gnieźnieńskiego, o istnieniu kościoła katolickiego w Zbąszyniu pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marji Panny.
1240 - Wzmianka w Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski (1104) o istnieniu komory celnej.
1242 - Synowie Odonicza: Przemysław i Bolesław odebrali szturmem gród zbąszyński Bolesławowi Rogatce, księciu lignickiemu.
1243 - Książę wielkopolski, Przemysław, odbudowywuje mocno zniszczony gród drewniany i istniejącą komorę celną.
1247 - Wzmianka o kasztelanie Prebesławie, który był właściwie tylko naczelnikiem komory celnej. W tym też roku dostaje się Zbąszyń pod panowanie ks. lignickiego, Bolesława II, syna Henryka Pobożnego.

1251 - Krótkotrwałe opanowanie grodu przez rycerzy-rabusiów z Lubosza zaodrzańskiego, wysłanych przez niespokojnego ks. Bolesława Rogatkę.
1271 - Kasztelan Marcin brał udział w wyprawie krakowskiego księcia Bolesława na Śląsk.
1283 - Według dziejopisarza Bogufała, biskupa poznańskiego, Przemysław buduje zamek dla zabezpieczenia komory celnej od napadów Ślązaków.
1286 - Kasztelan Gniewomir był świadkiem przy zamianie przez księcia Przemysława II wsi Żodynia na wieś Karpicko i młyn w Niałku.
1297 - Kasztelan Wojciech był w Gdańsku.
1305 - Kasztelan zbąszyński towarzyszy Henrykowi, ks. Głogowskiemu.
1307 - Skazanie Piotra Szwenca, właściciela Zbąszynia, za zdradę kraju i odebranie mu posiadłości Zbąszyń na rzecz skarbu.
1311 - Wzmianka o pierwszym wójcie - Michale (kolonizacja), który występuje jako świadek przy akcie nadawczym dla młyna Ruchockiego. Chodzi o dostarczenie przez komesa Jezelo z Tuchorzy i jego braci z Obry niezbędnych rzeczy do reparacji.
1314 - Wójt Jan świadczy Mikołajowi, synowi byłego wójta Michała przy sprzedaży części pewnego młyna klasztorowi obrzańskiemu.
1319 – Zbąszyń przeszedł w posiadanie margrabiów brandenburskich.
1320 - Graf na Nądniach daruje wieś Zakrzewo klasztorowi w Paradyżu.

1329 - Obok wójta i ławników zjawia się już Rada Miejska z burmistrzem, W tym też roku występują poraz pierwszy dwaj przedstawiciele pospólstwa jako świadkowie.
1335 - Odebranie miasta margiabiom brandenburskim i przyłączenie go do Polski - Czasy Kazimierza Wielkiego - Maciej z Borkowic.
1360 - Kazimierz Wielki nadaje Zbąszyń wójtowi Piotrowi Szygmarowi z prawem dziedziczenia.

1374 - Przywilej koszycki nadaje między innemu Zbąszyniowi prawo, że w jego zamku może otrzymać urząd tylko Polak i to urodzony w tej samej ziemi, w której zamek się znajduje.
1383 - Po śmierci Ludwika Węgierskiego dostał się Zbąszyń w wir walk domowych, które ustały dopiero za panowania królowej Jadwigi. W czasie tych zamieszek walczyli zwolennicy dynastji Andegaweńskiej ze stronnikami Ziemowita - w najeździe na Grodzisk biorą udział załogi zbąszyńska i kębłowska. Poległo wówczas pod Grodziskiem 160 ludzi.
1393 - Prawdopodobnie nielegalni synowie Kazimierza Wielkiego i Esterki otrzymali w zastaw gród i miasto za pożyczkę udzieloną szkatule królewskiej.
1399 - Sądownictwo grodzkie sprawuje w Zbąszyniu burgrabia zamku zwany senjorem.
1407 - Wzmianka o zatargu, który wyniknął między Piotrem Wronowskim i Abrahamem, proboszczem w Zbąszyniu o wójtostwo zbąszyńskie.
1413 - Dalszy zatarg o wójtostwo między właścicielką miasta p. Głowaczową i jej synami, a Michałem Gliwiczem. Sprawa odbyła się w Poznaniu w obecności samego króla Władysława Jagiełły.
1414 - Sprawa z poprzedniego roku odbyła się ponownie przed królem w Poznaniu.
1415 - Dresław Dąbrowski, właściciel Dąbrowy popadł w zależność od mieszczanina zbąszyńskiego, szlachcica Tumigrały.

1435 – Zbąszyń staje się ośrodkiem polskiego husytyzmu
1436 - Zbąszyń przechodzi w posiadanie Zbąskich.
1437 - Biskup poznański Stanisław Ciołka rzucił na Abrahama Zbąskiego jako głowę husytów wielkopolskich, klątwę kościelną.
1439 - Niespokojny Abraham Zbąski urządził zbrojny napad na Świebodzin. Poniósł tam klęskę i dostał się do niewoli. W tym też roku, aby zgnieść husytyzm w Zbąszyniu urządza biskup poznański, Andrzej z Bnina Opaliński, wraz z swym bratem Piotrem, starostą gnieźnieńskim, wyprawę na Zbąszyń.

1440 - Biskup z Bnina Opaliński, by zaprowadzić porządek w Zbąszyniu, przybywa tutaj, lecz gdy oporni duchowni i mieszkańcy nie chcą się wyrzec herezji, rzuca na nich klątwę, a na miasto interdykt. Na wezwanie biskupa Opalińskiego, Abraham Zbąski i brat jego z Kębłowa składają w katedrze poznańskiej przysięgę, że są katolikami i nie będą popierać husytów.
1442 - Po śmierci Abrahama Zbąskiego, żona i córka jego zeznały przed biskupem, że pod naciskiem ojca i męża spełniały praktyki religji husyckiej.
1467 - Hrabiostwo Chobieniccy fundują kościół w Chobienicach.
1498 – ukazuję się ważne wzmianki o kościele św. Krzyża i o suknie zbąszyńskim
1510 - Przed tym rokiem istnieje już kościół w Przyprostyni pod wezwaniem Św. Stanisława biskupa.
1512 - Kościół chobienicki przyłączono do kolegjaty zbąszyńskiej.

1516 - Biskup poznański, Jan Lubrański nadał kościołowi tytuł kolegjaty, przy której był proboszcz, dziekan i pięciu mansjonarzy. Zniesienie kościoła w Przyprostyni.
1521 - Abraham Zbąski, kasztelan bydgoski, podarował kościołowi relikwiarzyk ze srebra pozłacany, który znajduje się w skarbcu kościelnym.
1528 – miasto otrzymuje od Zygmunta Starego zezwolenie na organizowanie 4 jarmarków rocznie
1531 – rodzi się Abraham III Zbąski – wybitny polityk
1540 - Potomek pierwszego Abrahama husyty - również Abraham, został protestantem i oddał kościół duchowieństwu luterskiemu.
1551 - Opanowanie kasztelanji zbąszyńskiej przez zbójów z Lebusu.
1561 - Przywilej tego roku jest pisany w języku łacińskim na pergaminie. W tym roku Zbąski dał miastu przywilej z prawem pobierania podatku od win i gorzałki, dalej podarował miastu tak zwane „błonia" (pola położone w okolicy dzisiejszego Przedmieścia).
1568 - Abraham Zbąski zwalnia obywateli od wszelkich robocizn i danin na rzecz dworu, zezwala na uprawianie wolnego handlu, wyrąb drzewa z lasów zamkowych. Daje wolne pastwiska dla bydła, oddaje łaźnię do użytku mieszczan. Zezwala na pobieranie mostowego i targowego, i godzi się, aby gospody pańskie brały piwo z browaru miejskiego. Za to zobowiązali się mieszczanie bronić z dziedzicem granic i gasić pożary, gdyby takie wybuchły w lasach.
1572 - Jan, sołtys nowowiejski zawarł ugodę z Jadwigą, wdową po Mateuszu sołtysie - w czasie urzędowania wójta Fabiana Kiełbasy. Abraham Zbąski (protestant) zabiega o tron polski po Zygmuncie Auguście.
1581 - Właścicielka miasta, Anna Ciświcka, sprzedaje borowiznę kmieciom, Andrzejowi Dulacikowi z Przyprostyni i Maciejowi Filozofowi ze Strzyżewa, z wdzięczności, za pożyczone od nich pieniądze na pogrzeb swego męża.
1585 - Ława wójtowska, która liczyła dawniej 7-miu ławników, od tego roku liczy tylko 6-ciu - zapisy uskutecznia się już w języku polskim.
1588 - Burmistrz miasta, pełniąc funkcję sądowniczą rozstrzygnął spór o kupno roli między Błażejem Korabiem z Przyprostyni i Łukaszem Budychem.
1595 - Zofja ze Zbąskich Potulicka, wojewodzianka, sprzedaje część majętności zbąszyńskiej za 23 tysiące ówczesnych złotych polskich.
1598 - Prawdopodobnie w tym roku zbudowano kościół św. Krzyża na miejscu dzisiejszej studzienki, znajdującej się między torem poznańskim i międzychodzkim. W czasie wojny szwedzkiej rozpadł się ten kościół.
1600 - Około tego roku przeszedł Zbąszyń z rąk Zbąskich w posiadanie Ciświckich.
1613 - Pan na Zbąszyniu Abraham Ciświcki, kasztelan śremski, chcąc się wywdzięczyć za cudowne uzdrowienie swej córki Anny, rozkazał zwozić cegłę z cegielni Strzyżewo na budowę nowej kaplicy na miejscu cudownego źródła. (Wojny szwedzkie i śmierć fundatora nie pozwoliły na zrealizowanie planu.)
1616 - Abraham Ciświcki wydaje przywilej szpitalowi.
1624 - Założenie Arcybractwa Różańca Sw. przy ołtarzu Matki Boskiej Różańcowej.
1627 - Wnuk Abrahama Zbąskiego po kądzieli, Abraham Ciświcki, dokonał budowy zamku, rozpoczętego już przez Abrahama Zbąskiego - prawnuka słynnego husyty. Zamek zamienił na formalną twierdzę nowego systemu.
1640 - Dziedziczka Zbąszynia, Marja z Leszczyńskich Tuczyńska odebrała protestantom kościół i po odnowieniu go własnym kosztem oddała spowrotem katolikom (kościół drewn.).
1641 - Fundacja kaplicy pod wezwaniem św. Kazimierza w Zakrzewie (Mikołaj Chłapowski).

1645 - Franciszek Ciświcki podarował miastu browar i wrócił użytkownikom t. z w. „błonia”. Rzeźników zobowiązał do dostarczania potrzebnej ilości łoju do wiecznej lampki. Pismo to zostało w roku 1646 potwierdzone przez króla Władysława IV.
1654 - Skazanie na śmierć przez spalenie pięć czarownic z okolicy Zbąszynia.
1655 - Szwedzi zabrali ze Zbąszynia broni i rynsztunku wartości 80000 złotych.
1667 - Konsekracja kościoła przyprostyńskiego przez sufragana poznańskiego, Macieja Kurskiego.
1680 - Miasto Zbąszyń sprzedane rodzinie Tyczyńskich znowu Ciświccy odkupili.
1681 - Masowe skazanie na śmierć przez spalenie ciot i czarownic z okolicy Zbąszynia.
1683 - Jan Ciświcki określa prawa i obowiązki sukienników, sprowadzonych poprzednio z zagranicy.

1690 – rodzi się Stefan Garczyński – wybitny ekonomista i polityk, autor „Anatomii Rzeczypospolitej”, kolejny właściciel Zbąszynia
1700 - Około tego roku przechodzi Zbąszyń w posiadanie Garczyńskich. Przemysł tkacki dochodzi do szczytu - sprzedaje się sukna i płótna zbąszyńskiego rocznie za 3000 talarów.
1701 – Garczyński odbudowuje zamek zniszczny przez Szwedów
1705 - W roku tym obozuje pod Zbąszyniem wojsko Karola XII.
1706 - Za rządów Augusta II spustoszyli Szwedzi powtórnie i doszczętnie zamek zbąszyński.
1710 - Morowe powietrze zabiera dużo ofiar.
1712 - Odnowienie i spięcie żelaznemi kleszczami kościoła, by zapobiec jego rozpadnięciu się.
1719 - Po wojnach i morowem powietrzu panuje wielka drożyzna.
1720-1723 - Wielka obniżka cen zboża spowodu nadmiaru.
1723-1725 - Wojewoda Stefan Garczyński zakłada kamień pod budowę kościoła św. Krzyża (Marcin Haderek ze Strzyżewa).

1731 - Przywilej dla miejscowych krawców. Obcym krawcom pod karą 12 marek nie wolno pracować dla miasta i przyległych wiosek.
1737 - Z tego roku posiada Bractwo Kurkowe ważny dokument, który potwierdza wszystkie jego prawa i obowiązki (Stefan Garczyński).
1739 - Śmierć żony Stefana Garczyńskiego, matki 12 dzieci (Pomnik przy wejściu do kościoła po lewej stronie - trumna w podziemiach).
1754 - Stefan Garczyński wydaje przywilej dla stolarzy, szklarzy, kołodzieji i kowali.
1755 - Śmierć Stefana Garczyńskiego, wojewody poznańskiego, senatora Polski. Nagrobek przy wejściu do kościoła po prawej stronie - trumna w podziemiach.
1756 - Garczyńscy fundują kościół w stylu roccowym, który posiadał relikwie św. Krzyża.
1757 - Spadkobiercy wojewody Stefana Garczyńskiego postanawiają wybudować murowaną świątynię na miejsce rozpadającego się drewnianego kościoła.
1760 - Zawarto z Edwardem Garczyńskim układ w sprawie utrzymania szpitala - Pl.Wolności 8. W tym samym roku urząd burmistrzowski i wójtowski zawierają z katem Kazimierzem Gundermannem układ, który zatwierdził Stefan hr. Garczyński. (Oryginał ten znajduje się w zbiorach Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu.)
1761 - Rozpadnięcie się i rozebranie kościoła.
1770 - Dzięki staraniom Stefana Garczyńskiego, kasztelana kaliskiego ufundowano drewniany kościół w Łomnicy pod wezw. św.Wawrzyńca.
1775 - Wdowa po generale Stefanie, synie wojewody, Weronika z Krzyckich Garczyńska wyasygnowała 26964 floreny polskie na wykończenie kościoła, którego gołe mury przez 20 lat sterczały.
1779 - Renowacja kościoła w Przyprostyni przez Edwarda Garczyńskiego. W tym też roku koloniści z Jastrzębska, Grubska, Czeskich, Przychodzka i Łęczna wnoszą prośbę o pozwolenie na wybudowanie zboru protestanckiego w Jastrzębsku Starem.
1782 - Protestanci zbąszyńscy otrzymują pozwolenie na wybudowanie zboru.
1783 - Edward Garczyński, syn Stefana Garczyńskiego dokończył budowę kościoła (portret nad zakrystją).
1785 - Oddano do użytku kościół ewangelicki w Zbąszyniu (mur pruski).
1786-1787 - Wybudowano nowy budynek szpitalny za 2000 zł (dar prywatny).
1789 - Parafja sprawia największy dzwon. Dzwon mniejszy kupił Tuczyński i żona jego Katarzyna z Radolińskich. Trzeci dzwon pochodzi z r. 1500.
1791 - Rozebrano zniszczony kościół św. Krzyża. Czarny krzyż umieszczono w wielkim ołtarzu.
1792-1794 - Wybudowanie obecnej świątyni.

1793 - W drugim rozbiorze Polski Zbąszyń przechodzi pod panowanie Prus. Zbąszyń miał wtedy 1050 mieszkańców w tem 146 żydów.
1794 - Śmierć Edwarda Garczyńskiego, kasztelana rozpierskiego (Rozprza w powiecie piotrkowskim), budowniczego obecnego kościoła (trumna w podziemiach).
1795 - Wielka powódź nawiedziła miasto. Woda zalała nawet rynek.
1796 - Konsekracja kościoła przez biskupa poznańskiego Ignacego Raczyńskiego.
1796 – poświęcono nową kolegiatę, zbudowaną według projektu Marcina Franza
1800 - Około tego roku założono przędzalnię bawełny.
1808 - Zachowały się z tego roku pierwsze akta szkolne.
1810 - Poświęcenie już murowanego kościółka przyprostyńskiego przez księdza kanonika Seweryna Szeliskiego.
1820 - Notatka, że nauczycielem w mieście jest Franciszek Palinski od rządu aprobowany. Szkoła liczy trzy klasy w dwu izbach.
1827 - Garczyńscy sprzedali swoje prawo do pobierania podatku mostowego, brukowego, grobelnego i postojowego - kupcowi żydowskiemu Izzakowi Marcuschowi.
1828 - Wybudowanie, strzelnicy przy „A-puście".

1830 - Pożar całego Przedmieścia aż do mostu. Spalił się też wtenczas szpital, który później odbudowano. W tym roku nawiedziła miasto druga powódź. Zabrała ona most w Rajewie.
1833 - Stefan Garczyński, autor .Wacława", przyjaciel Mickiewicza umiera w Awinionie. W tym roku toczy się spór o most przy końcu ulicy Miodowej. Dominjum Nowy Dwór uważające most za swą własność, rozebrało go. Przez pewien czas musiano przewozić zmarłych łódką przez Obrę.
1840 - Cała katolicka ludność wybrała nowych opiekunów szpitala. W tym roku rozebrano drewniany most na Obrze koło cmentarza, który rozpadł się.
1842 - W tym roku leżały jeszcze na wałach zamkowych cztery ciężkie działa, których resztki znajdują się obecnie w parku w Chobienicach.
1845 - Pożar bóżnicy, wschodniej strony rynku i dzisiejszej ulicy Senatorskiej aż do Obry.
1846 - Trzecia powódź nawiedza miasto.

1848 - Garczyński sprzedaje swoją posiadłość hr. James von Pourtales-Gorgier z Paryża, który zamierzał urządzić tutaj muzeum. W czasie „Wiosny ludów" mieszkańcy Chobienic rozdawali na rynku w Zbąszyniu polskie kokardy. Zostali jednak przez administratora zbąszyńskiego, dysponującego 60 karabinami, wyparci za Obrę.
1850 - Pożar miasta podczas którego spaliło się 45 budynków w rynku i częściowo kościół. Po pożarze wybudowano istniejące dzisiaj dwie barokowe wieże. Dzwony w czasie pożaru stopiły się. Nabożeństwa odprawiano w tym czasie w kaplicy w Przyprostyni, a następnie w kaplicy zamkowej za zezwoleniem konsystorza i dziedzica zamku, br. James de Pourtales-Gorgier, mieszkającego w Paryżu.
1851 - Spalenie się strzelnicy przy „A-puście".
1853 - Oddanie do publicznego użytku nowowybudowanej strzelnicy (dzisiejszy budynek).
1855 - Majętność Zbąszyń przechodzi w posiadanie hr. Juljusza Lippe-Biesterfeld. Burmistrz Telke prosi księdza proboszcza, aby szpitalnicom zakazał żebrania po mieście, ponieważ mają dostateczne utrzymanie.
1862-1863 - Odrestaurowanie kaplicy św. Mikołaja na cmentarzu zbąszyńskim.
1863 - Zbąszyń otrzymał oświetlenie ulic.
1866 - Rozebranie kościoła w Zakrzewie.
1868-1870 - Budowa linji kolejowej Frankfurt-Poznań.

1870 - Ufundowanie przez Związek Kobiet dzisiejszego szpitala przy ulicy Zbąskich.
1880 - Hr. Lippe-Biesterfeld kazał rozebrać część sterczących murów zamkowych. W tym roku wybudowano murowany kościół w Zakrzewie.
1882 - Poświęcenie kościoła w Zakrzewie przez dziekana Roehra.
1889 - Śmierć księdza dziekana Roehra, dawniejszego dyrektora seminarjum nauczycielskiego w Paradyżu. (Zalutowana, metalowa trumna znajduje się w podziemiach kościoła.)
1890-1892 - Wybudowanie budynków szkolnych.

1893 - Założenie K. K. O. m. Zbąszynia.
1898 - Zbąszyń kupuje major von Klitzing. Za jego czasów rozwieziono grodzisko znajdujące się po prawej stronie Obry w pobliżu cegielni perzyńskiej.
1902 - Rozebranie rozpadającego się kościoła ewangielickiego i rozpoczęcie budowy innego.
1904 – uruchomiono gazownię miejską
1905 - Oddanie do użytku nowego kościoła ewangelickiego, zbudowanego kosztem 160000 marek (60000 marek podarowała cesarzowa Augusta Wiktorja). W tym też roku umarł major von Klitzing.
1907 - Jadwiga Klitzing kazała zniszczyć resztki starożytnego zamku przez saperów pruskich.
1908 - Przebudowanie dzisiejszego szpitala przy ul. Zbąskich.
1909 - Dobudowanie do starego gmachu, sali, znanej obecnie pod nazwą „Strzelnica". W tym roku wydaje O. Jonas książkę pod tytułem „Bentschen Stadt und Schloss".
1911 - Rozszerzenie cmentarza zbąszyńskiego powtórnie o 1 morgę.
1918 - Założenie stowarzyszenia Wincentego a Paulo. W listopadzie tego roku wraca przez Zbąszyń z więzienia magdeburskiego Marszałek Polski Józef Piłsudski.
1919, 5-6 stycznia - Pierwszy atak powstańców wielkopolskich na Zbąszyń przygotowany przez organizatora - powstańca - Klemczaka. Ten nieudany nocny atak wykonały drużyny chobienicka i opalenicka liczące razem 200 ludzi i 2 k. m.
1919, 7 stycznia - Dowództwo Główne w Poznaniu mianuje organizatora - powstańca porucznika Kazimierza Zenktelera dowódcą V. Okręgu Wojskowego do którego i Zbąszyń należał.
1919, 11-12 stycznia - Na ten czas por. Zenkteller naznaczył drugi atak na Zbąszyń. Organizuje go powstaniec Klemczak. Biorą udział trzy kompanje: opalenicka (120 ludzi), bukowska (150 ludzi) i kompanja powstańca Kurpisza (powstańcy spod Grodziska). Drugi ataki również się nie udał a sparaliżował go nieprzewidziany opór wroga w Strzyżewie.
1919, 30 stycznia - Wypad Niemców ze Zbąszynia na Perzyny.
1919, 12 lutego - Wznowienie przez Niemców ogólnej ofenzywy na odcinku Zbąszyń - Babimost - Kargowa. Na torze kolejowym Zbąszyń - Babimost biorą udział w walce dwa pociągi pancerne.
1919,17 lutego - Dwa pociągi pancerne na linji Zbąszyń Babimost wspierają natarcie Niemców na Nową Wieś.
1919, 27 lutego - Zawarto rozejm z Niemcami, a pułkownik Milewski, dowódca Grupy Zachodniej wydał rozkaz zaprzestania wszelkich działań wojennych na froncie.
1919, 11 kwietnia - 7 Pułk Strzelców Wielkopolskich opuszcza front zachodni - jego miejsce zajmuje 2 Pułk Strzelców Wielkopolskich.

1920, 17 stycznia - tego roku wraca Zbąszyń na łono Ojczyzny. W tym też roku nastąpiło spolszczenie Bractwa Kurkowego.
1922 - Gród zbąszyński wraz z Perzynami kupuje Bernard Skórzewski.
1924, 3 maja - Wystawienie na Placu Wolności pomnika ku czci Powstańców Wielkopolskich poległych w latach 1918/19. - W tym też roku dzięki staraniom prezesa Walkowiaka 1 sekretarza Zuwalskiego wrócił do Zbąszynia wywieziony przez Niemców sztandar Bractwa Kurkowego.
1926, 16 sierpnia - Przybycie SS. Elżbietanek.
1926, 15 października - Otwarcie ochronki. Tego samego roku założono towarzystwo .Opieka nad Rodakami na Obczyźnie.
1929 - Wybudowanie nowego dworca z okazji Powszechnej Wystawy Krajowej. Tego roku 16 czerwca odbyło się poświęcenie Stadjonu Miejskiego, zbudowanego kosztem 12.500 zł.
1930, 9 luty - Z tego czasu w protokólarzu Wielkopolskiego Związku Powstańców i Strzelców występuje poraz pierwszy nazwa: Związek Strzelecki Koło Zbąszyń.
1931, 4 stycznia - ukazuje się Nr. 1 .Tygodnika Parafji Zbąszyńskiej.
1931, 19 kwietnia - założono wydział .Caritasu".
1931, 20 i 21 czerwca - obraduje w Zbąszyniu IX. Zjazd Katolicki. Obecni byli: Jego Eminencja Ks. Kard. Prymas Polski Dr Hlond, Wojewoda poznański hr Roger Raczyński, D-ca O. K. VII. Gen. Dzierżanowski i Gen. Józef Haller.
1931, 2 listopada - założono Ligę Katolicką.
1931, 28 i 29 listopada - odbyło się uroczyste przewiezienie na cmentarz zbąszyński zwłok 4 powstańców z Cylichowy, gdzie w roku 1918 jako jeńcy umarli i zostali pochowani (Stanisław Cieślak, Jan Wojtkowiak, Katela, czwarte nazwisko niepewne - może Preis).
1931, 9 grudnia - odbył się drugi powszechny spis ludności - Polaków 5172, Niemców 210, Żydów 50.
1931, 2 grudnia - Nomin Dziekana dekanati siedzibą dekanatu po przerwie 42 lat).
1932, 19 czerwca - Poświęcenie łazienek miejskich i oddanie do użytku nowego rynku.
1932, 26 czerwca - Poświęcenie pomnika Najśw. Serca Jezusowego.
1933, 21 maja - Poświęcenie i oddanie do użytku nowego mostu na Obrze koło cmentarza.

1938 – kilka tysięcy Żydów deportowanych z Niemiec przebywa w mieście
1939- 1945 – lata eksterminacji i wysiedlania ludności polskiej, próba zagłady Polaków na jeziorze Błędno. Działalność ruchu oporu
1945 – Armia Czerwona wyzwala Zbąszyń
1975 – w wyniku podziału administracyjnego miasto i gmina znajdują się w województwie zielonogórskim
1999 – Zbąszyń ponownie w Wielkopolsce
  •